Marami pa rin sa ating mga Pinoy ang patuloy na naniniwala sa gayuma. Kaya naman, kaliwa't kanan pa rin ang mga love potions na hindi na lang makikita sa Quiapo, kundi nagkalat na rin sa internet ngayon. Ganunpaman, marami rin ang nagtatanong kung totoo nga ba ito. Tingnan natin ang ilang mga naisagawang pananaliksik para mas maunawaan natin kung paano ito nagsimula at isinagawa ng ating mga ninuno noon.
Bago pa man tayo masakop ng mga dayuhan, naniniwala na ang ating mga ninuno na bawat bagay ay tinitirhan ng spiritual essence o mga nilalang na hindi nakikita ng mata. Ito ang naging dahilan ng pag-usbong ng mga spells and charms na ginagamit nila upang makatulong sa pang-araw-araw na pamumuhay. Isa na rito ang Jumaya, isang uri ng love potion sa Visayas na ginagamit ng mga kababaihan noon upang mabihag ang damdamin ng kanilang minamahal. May pangontra din dito—ang buringot.
Kilala rin ang lumay noon, na ginagamit bilang insenso para pausukan ang damit ng taong nais gayumahin. Madalas daw itong inilalako ng mga Negrito noon. Mula sa isang likidong inihahalo sa pagkain o inumin, nag-evolve ito dahil na rin sa pagiging malikhain ng ating mga ninuno.
Nagbasa-basa pa ako ng ilang research patungkol dito at nadiskubre ko na may isang lugar sa Surigao del Norte na gumagamit din ng halamang gamot sa paggawa ng love potion, tulad ng dahon ng Dischidia at buto ng Pandan. Isa itong patunay na bukod sa Siquijor, may iba pang lugar sa Pilipinas na gumagawa ng love potion.
Kung balak mong bumili ng love potion o magpagawa ng ritwal sa isang manggagayuma, basahin mo muna ito upang maiwasan ang pagkakamali: https://www.babaylanadlaw.com/p/ibat-ibang-uri-ng-gayuma-sa-pag-ibig.html